Zamknięte 24 h, izolowane, często doświadczające przemocy i oszustwa, a nawet głodu – od tego zaczyna się jeden z reportaży w Onecie mówiący o realiach pracy Ukrainek jako opiekunki w Polsce. Nie zawsze musi tak być. Wprawdzie praca w tzw. szarej strefie jest łatwo dostępna i może dać szybki zarobek, jednak niesie ze sobą poważne niebezpieczeństwa. Jakie i jak temu zapobiec?
Od 24 lutego 2022 r. granicę polsko-ukraińską przekroczyło ponad 2,4 miliona uchodźców (stan na 4.04.2022, źródło: Straż Graniczna). To właśnie wtedy zaczął się atak Rosji na Ukrainę, przez który wielu Ukraińców zdecydowało się opuścić kraj, a Polska przyjęła ich zgodnie ze swoją gościnnością i możliwościami. Szukamy im mieszkań, podstawowych środków do życia, a nawet pracy – i właśnie o tej ostatniej chcemy szerzej opowiedzieć. W mediach nie brakuje doniesień, że Ukrainki podejmujące na szybko pracę stają się ofiarami oszustw i przemocy. Nie pomaga tutaj czas i przysłowiowy nóż na gardle. Kobiety chcą szybko podjąć zarobek, aby utrzymać rodziny pozostałe w Ukrainie, dlatego też godzą się na każdą ofertę, często niezweryfikowaną i mającą znamiona wykorzystywania obecnej sytuacji. Niestety dotyczy to również pracy jako opiekunka osób starszych.
Historie opiekunek-Ukrainek z życia wzięte
W artykule Onetu pojawiają się historie opiekunek z Ukrainy, które przybyły do Polski w poszukiwaniu lepszego życia. Ich rzeczywistość okazała się inna. Często nie miały co jeść, bo albo dostawały głodowe stawki, albo też oddawały wszystko swoim dzieciom. Były przypadki pobić, nawet bez powodu, i grożenie brakiem wypłaty. Były również sytuacje poniżające jak na przykład wyśmiewanie z nieumiejętności mówienia po polsku. Problemem był również zakres obowiązków, który często nie pokrywał się z rzeczywistością i oprócz opieki Ukrainki musiały pełnić funkcję służącej, która musi sprzątać i gotować dla całej rodziny, a nawet być dyspozycyjna 24 h na dobę.
To, co rzuca się w oczy, a o czym głośno się nie mówi, to zatrudnianie bez umów. I mimo że na polskim rynku pracy jest coraz lepiej z pracą na tzw. czarno, obecna sytuacja na świecie spowodowała to, że ponownie pojawiają się nieformalne propozycje zatrudnienia czy też zlecenia drobnych prac – bez umów i bez sprecyzowania warunków pracy. Jest to ryzykowne, zwłaszcza jak praca ma charakter stały, a opiekunki mieszkają w domu pracodawcy i są odizolowane od reszty świata, co naraża je na wyzysk.
Gwarancja ciągłości zatrudnienia i wynagrodzenia
Nie tylko w obecnej sytuacji, kiedy na świecie trwa wojna, niezwykle ważne są wszelkie gwarancje pracy. Odnosi się to do gwarancji otrzymania wynagrodzenia oraz ciągłości zatrudnienia. Powszechną obawą jest strach przed niewypłaceniem należnych pieniędzy za wykonaną pracę. Jak pokazują historie opiekunek, zdarza się tak, że rodzina czy senior odmawiają wypłaty, bo przykładowo opiekunka nie zgodziła się wykonać zadania, które leży poza jej zakresem obowiązków. Nazwijmy rzecz po imieniu – to karygodne. Każda opiekunka powinna mieć jasno określony zakres obowiązków i otrzymywać za niego uczciwą zapłatę.
Ważne: W Servitum wysokość pensji określamy w umowie jeszcze przed podjęciem pracy, co gwarantuje bezpieczeństwo prawne i pewność otrzymania umówionego wynagrodzenia.
W agencji opiekunek osób starszych nie tylko dbamy o terminowe wypłaty wynagrodzenia, ale też o ciągłość zatrudnienia. Jeśli więc dana opieka się zakończy, np. w przypadku śmieci pacjenta, opiekunka automatycznie otrzymuje nowego podopiecznego. Dotyczy to również sytuacji, jeżeli klient z jakichś względów nie będzie chciał współpracować dalej z opiekunką (co jest możliwe, w końcu jesteśmy tylko ludźmi i nie zawsze dogadamy się z każdym), wówczas otrzyma kolejnego pacjenta.
To, co należy podkreślić, to fakt, że w przypadku pracy w szarej strefie każda taka sytuacja oznaczałaby koniec współpracy i opiekunka byłaby zmuszona sama szukać dalszego zatrudnienia. Dlatego nie działaj na własną rękę – nawiąż współpracę z doświadczoną i legalną agencją, która przygotuje dokumenty w języku polskim i ukraińskim, dzięki czemu warunki umowy (i jej przedłużenia) będą doskonale znane.
Ubezpieczenia i emerytura bez względu na stan wojny
Kwestia legalności pobytu uchodźców w Polsce jest uregulowana w specustawie przyjętej po wybuchu wojny. To nie oznacza jednak, że problemy z zatrudnieniem w szarej strefie znikły bądź znikną. Jednym z takich problemów jest brak jakiegokolwiek ubezpieczenia, przez co opiekunka decydująca się na pracę bez umowy nie może się w żaden sposób obronić przed nieuczciwym klientem, nie jest też ubezpieczona OC. Co to oznacza? Oznacza to, że jakby uległa wypadkowi, nie otrzymałaby odszkodowania.
W przypadku legalnej pracy i podpisanej umowy z agencją nie tylko opiekunka jest ubezpieczona od wypadków, ale też ma ubezpieczenie zdrowotne, które przysługuje jej bez względu na stan wojny. Opiekunka jest ubezpieczona już od 1. dnia pracy, zatem nie musi obawiać się nagłej choroby czy wypadku. Dodatkowo istnieje możliwość ubezpieczenia w PPK.
Ważne: Praca w Servitum pozwala na potwierdzenie stażu pracy w innym kraju, który można wliczyć się w ukraińską emeryturę oraz daje możliwość ubiegania się o emeryturę polską.
Wsparcie w legalizacji pobytu, formalnościach i adaptacji
Jako profesjonalna firma oferującą opiekę domową dla seniorów zawsze wspieramy opiekunkę, bez względu na rodzaj sytuacji, z którym musi się mierzyć. Zaletą podjęcia z nami współpracy jest to, że mamy podpisane umowy bezpośrednio z klientami, co gwarantuje bezpieczeństwo wszystkim pracownikom i umożliwia wejście na ścieżkę prawną, kiedy zostaną naruszone warunki umowy. Na co dzień pomagamy też w załatwianiu dokumentów niezbędnych do legalnego pobytu w Polsce, co chroni pracowników przed ewentualnymi kłopotami na granicy i deportacją.
Ważne: Po zakończeniu okresu ochronnego dla uchodźców opiekun/opiekunka zatrudniona w Servitum będzie miała dalszą możliwość, by zalegalizować swój pobyt i pracę w Polsce.
Pomagamy również zaaklimatyzować się w Polsce. Zapewniamy dostęp do mieszkania służbowego w przypadku przerwy w pracy i możliwość rozwoju zawodowego wewnątrz Servitum dla najlepszych i najbardziej zaangażowanych opiekunów i opiekunek. Szanse dla każdego pracownika są równe i każdy ma możliwość podniesienia swoich kwalifikacji poprzez wewnętrzne szkolenia, językowe i merytoryczne. Dzięki temu zyskujesz nie tylko pracę tymczasową, która pozwoli przetrwać trudny okres, ale też szansę na znalezienie stałej i bezpiecznej pracy w Polsce.
Podsumowanie
W styczniu 2019 r. w naszym kraju przebywało ponad 1,2 mln obywateli Ukrainy, co stanowiło 3,5% ludności Polski, z czego 44% to kobiety (źródło: Fundacja „Nasz Wybór”). W lutym 2022 doszło dodatkowe 2 mln uchodźców, z czego ogromna część od razu chciała podjąć pracę zarobkową. Jest to chwalebne, ale apelujemy o rozsądek. Tylko z profesjonalną agencją opieki nad osobami starszymi zyskasz legalną umowę (z odprowadzaniem wszystkich składek), sprecyzowany zakres obowiązków, ubezpieczenie, a to z kolei zapewni bezpieczeństwo, którego w dzisiejszych czasach – jak pokazuje inwazja Rosji na Ukrainę – jest na wagę złota.
PS: Ukraińskie opiekunki, o których mówi artykuł Onetu, niedawno założyły związek zawodowy pracowniczek i pracowników domowych. Dziś tworzy go ponad 30 opiekunek. Związek walczy m.in. o ułatwienie procedur legalizacji pracy i pobytu, a także uznania pracy opiekuńczej za część polskiego systemu opieki zdrowotnej i opieki nad osobami starszymi. Z tym absolutnie się zgadzamy – pisaliśmy o tym tutaj.
Przydatne linki:
- Artykuł w Onecie, o którym wspominamy, to:
Jak wygląda praca ukraińskich opiekunek w Polsce - Przeczytaj koniecznie: Zalety i zagrożenia pracy jako opiekunka osób starszych. Na co zwracać uwagę przy ofertach?
